Erkek bebeklerde doğuma yakın dönemde testisler karından aşağı doğru inerek kasık kanalından geçer ve her iki taraftaki torbalara yerleşir. Testislerin normalde bulunması gereken torbalar (skrotum) içine yerleşmemesi, “İnmemiş testis” sorunu olarak adlandırılır. Erkek çocuklarında 1 yaşına kadar yaklaşık % 1 oranında inmemiş testis sorunu görülür. Testis genellikle iniş yolu üzerinde (çoğunlukla kasık kanalı içinde), bazen de kanalın dışında bir yerde veya karnın içerisinde kalabilir.
İnmemiş testis yaşamı tehdit edebilir
Testislerin görevlerini normal bir şekilde yapabilmeleri için, vücut ısısından 3-4 derece daha düşük bir ortamda bulunmaları gerekir. Torbalar (skrotum) testis için gereken bu koşulları sağlar. Çünkü bu bölgede ısı 33 dereceyken; kasık kanalında 35, karın içinde 37 derece civarındadır. Testisin torba dışında daha sıcak bir ortamda kalması sperm yapısında bozulmaya ve ileride kısırlık sorunlarına neden olabilir. Özellikle, ameliyatla düzeltilmeyen iki taraflı inmemiş testisi olan kişilerin çocuk sahibi olma şansı belirgin bir biçimde düşüktür. İnmemiş testis, kolay yaralanma ve kanlanma bozuklukları nedeniyle ciddi hasara uğrayabilir. Testisin alınmak zorunda kalındığı veya doğuştan hiç olmadığı çocuklarda, yumurtanın torba içinde bulunmaması hem kozmetik sorunlara hem de erkek çocuk üzerinde önemli psikolojik problemlere neden olabilir. İnmemiş testis, kısırlığın yanı sıra hayatı tehdit edici sorunlara da zemin hazırlar. Torbada bulunmayan bir yumurtadan ileri yaşlarda kanser gelişme riski fazladır. İndirilmeyen testislerde de kanserin teşhis ve tedavisi zorlaşmaktadır. Tüm bu nedenlerden ötürü mutlaka tedavi edilmesi gereken bir sorundur.
Tanı elle muayenede konulur
İnmemiş testis tanısı, uzmanın elle yapacağı fizik muayene ile konulur. Elle muayenede kasık bölgesinde ve torba civarında ele gelmezse; testis ya karın içindedir veya doğumsal olarak hiç gelişmemiştir.
Tedavide hormon yerine cerrahi
Testisin torbanın hemen yukarısında olması gibi çok sınırlı bazı durumlarda hormonal tedavi (GnRH anologları) ile testislerin kısmen torbaya inmesinin sağlanabilir. Ancak bu tedavi, çocukların çok küçük yaşta cinsiyet hormonları almalarına neden olduğu için bazı yan etkilere yol açar. Bu tedavilerden sonra peniste büyüme ve kıllanma gibi durumlar da görülebilir. Bu nedenle hormon tedavisi önerilmemektedir. Testislerin ilk 6 ayda kendiliğinden inme şansı bulunduğu için bu süre içinde beklenilir. Ancak 1 yaşına kadar inmeyen testisler cerrahi girişim ile yumurta torbasına indirilir.
Hasta ameliyattan saatler sonra taburcu olabilir
Cerrahi işlemde; kasıktan iki santimetrelik kesi ile girilerek, testisin inmediği taraftaki yumurta bulunur ve torba içine, yani olması gereken yere indirilir. Testisin karın içerisinde olduğu durumlarda ise laparoskopik yani kapalı yöntemle karın içerisine bakılır ve testis torbaya indirilir. Testisin hiç olmadığı vakalarda veya alınmak zorunda kalındığı durumlarda ise; hastalarda psikolojik travmayı azaltmak ve kozmetik görünümü normalleştirmek için testis benzeri silikon protezler torbaya yerleştirilir. Hasta ameliyat sonrası aynı gün taburcu olabilir.
Ameliyat sonrası bazı belirtiler önemsenmeli !
Taburculuk sonrası hastanın evinde birkaç gün dinlenmesi önerilir. Ev içinde hareket etmesinde ve yürümesinde hiçbir sakınca yoktur. Torbada şişlik ve sertlik birkaç hafta, hatta bazen daha uzun süre devam edebilir. Sonra kendiliğinden geçer. Ameliyattan 3-4 gün sonra kontrole gelen hastanın pansumanı çıkarılır. Artık banyo yapabilir. İçeriden atılan dikiş emilebilir ve estetik olduğu için ameliyattan sonra ayrıca dikiş almaya gerek yoktur. Yarada kızarıklık ve şişlik fazlaysa, kan geliyorsa, ateş, bulantı, kusma, karın ağrısı varsa mutlaka doktora başvurmalıdır.
İnmemiş testis yapısal bir bozukluktur
Yumurtaların zaman zaman torbanın yukarısına kaçması utangaç testis olarak adlandırılır. Bunların çoğu cerrahi tedavi gerekmez.
Erkek bebeklerde doğuma yakın dönemde testisler karından aşağı doğru inerek kasık kanalından geçer ve her iki taraftaki torbalara yerleşir. Testislerin normalde bulunması gereken torbalar (skrotum) içinde bulunmaması, “İnmemiş testis” sorunu olarak adlandırılır.
Erkek çocuklarında 1 yaşına kadar yaklaşık % 1 oranında inmemiş testis sorunu görülür. Ancak, erken doğan prematüre bebeklerde bu oran %30’lara kadar çıkar.
İnmemiş testis kısırlığa neden olabilir.
Testislerin görevlerini normal bir şekilde yapabilmeleri için, vücut ısısından 3-4 derece daha düşük bir ortamda bulunmaları gerekir. Torbalar (skrotum) testis için gereken bu koşulları sağlar. Çünkü bu bölgede ısı 33 dereceyken; kasık kanalında 35, karın içinde 37 derece civarındadır. Testisin torba dışında daha sıcak bir ortamda kalması sperm yapısında bozulmaya ve ileride kısırlık sorunlarına neden olabilir. Özellikle, ameliyatla düzeltilmeyen iki taraflı inmemiş testisi olan kişilerin çocuk sahibi olma şansı düşüktür.
Kansere neden oluabilir.
İnmemiş testisler yüksek ısıdan etkilenir ve hücrelerinde belirgin hasar oluşarak ilerde kansere neden olabilir.
Tanı elle muayenede konulur.
İnmemiş testis tanısı, uzmanın elle yapacağı fizik muayene ile konulur. Radyolojik tetkiklerin önemli bir faydası yoktur. Elle muayenede kasık bölgesinde ve torba civarında ele gelmezse; testis ya karın içindedir veya doğumsal olarak hiç gelişmemiştir.
Tedavide hormon yerine cerrahi
Çok sınırlı bazı durumlarda hormonal tedavi ile testislerin kısmen torbaya inmesi sağlanabilir. Ancak, çocukların çok küçük yaşta cinsiyet hormonu alması önemli yan etkilere yol açabilir. Bu nedenle hormon tedavisi önerilmemektedir.
Hasta ameliyattan bir kaç saat sonra taburcu olabilir
Cerrahi işlemde; kasıktan girerek inmeyen yumurta bulunur ve torba içine, yani olması gereken yere indirilir. Testisin karın içerisinde olduğu durumlarda ise laparoskopik yani kapalı yöntemle karın içerisine bakılır ve testis torbaya indirilir. Hasta ameliyat sonrası aynı gün taburcu olabilir.
Ameliyat 1 yaşına kadar yapılmalı
Testislerin ilk 6 ayda kendiliğinden inme şansı bulunduğu için bu süre içinde herhangi bir tedavi uygulanmaz, beklenip takip edilir. Ancak, inmeyen testisler 1 yaşına kadar cerrahi girişim ile yumurta torbasına indirilir.
Yaş ilerledikçe testis hasarı artar
Eğer çocuğun inmemiş testis sorunu varsa, 1 yaşına kadar bunun indirilmesi gerekir. Daha geç başvuran çocuklarda ise mümkün olduğu kadar gecikmeksizin ameliyat yapılmalıdır. Çünkü testis inmezse kısırlık, kanser, fıtık ve kolay yaralanma gibi ciddi hayati risklere ve önemli psikolojik problemlere neden olur. 10-15 yaşına gelmiş bir çocuğun % 99 oranında testisi bir işe yaramayacaktır ve bu testis genelde çıkarılır. Eğer iki testiste birden bu sorun varsa, çocuk sahibi olma şansı da çok azalır. Hastalar tedavi edilmeden yıllar geçtikçe, kanserleşme riski ve doğurganlık şanslarını kaybetme tehlikesi artar.
Çocuk check-up’larında genital muayene de yapılmalı
Özellikle okul çağı çocuklarında, o yaşa gelene kadar fark edilmeyen inmemiş testis konusunda ailelerin ve eğitmenlerin bilinçlendirilmesi çok önemlidir. Çocukların en az % 10’unda genital problemler görülür. Okul çağına gelmiş oldukları halde çoğuna hala bir tanı konulmaması ve bunun tedavisinin yapılmaması, gecikmiş sorunları da beraberinde getirmektedir. İlkokula başlayan çocukların genital muayenelerinin yapılması, inmemiş testis sorunu ya da cinsel organında şekil bozuklukları gibi sorunlara daha fazla gecikmeden müdahale edilmesini sağlar.
Bu nedenle, basit bir muayene ile kolaylıkla tespit edilebilen ve tedavisi son derece başarılı sonuçlar verebilen bu sorunun gözden kaçmaması için genital muayeneye önem verilmelidir.